هشدار مهم به همسران!
زگیل ناحیه تناسلی یكی از شایع‌ترین بیماری‌های مقاربتی در جهان است كه به ویروس عامل آن HPV می‌گویند. تحقیقات نشان می‌دهد حداقل 50 درصد افرادی که روابط نامشروع دارند به زگیل‌های تناسلی مبتلا می‌شوند.

دکتر  صفری‌نژاد، استاد دانشگاه و جراح و متخصص بیماری‌های کلیه معتقد است در حال حاضر این بیماری مانند سوزاك چنان شایع است كه بسیاری از افراد جامعه را درگیر كرده و باید در این زمینه اطلاعات كافی به زوج‌ها داده شود تا از ابتلا به این بیماری پیشگیری شود.

زگیل‌تناسلی چقدر شیوع دارد؟
این بیماری، بیماری نسبتا شایعی است که در ابتدا لازم است درباره آن توضیحاتی مقدماتی ارائه شود. نام دیگر زگیل‌های تناسلی، زگیل‌های آمیزشی است. این زگیل‌ها به‌صورت ضایعات گوشتی خاکستری‌رنگ در ناحیه دستگاه تناسلی مردان و زنان دیده می‌شوند و شایع‌ترین بیماری ویروسی‌ای هستند که از راه تماس جنسی منتقل می‌شود. در دنیا حدود 27 درصد افراد فعال از نظر جنسی به این ویروس آلوده هستند. این زگیل‌ها نواحی مرطوب دستگاه تناسلی را گرفتار می‌كند و در بسیاری از موارد آنقدر کوچک هستند که ممکن است با چشم غیرمسلح دیده نشوند.

عامل ابتلا به این بیماری چیست؟
عامل ایجاد آن نوعی ویروس به نام «ویروس پاپیلوم انسانی» (HPV) است كه از طریق تماس مستقیم پوست به پوست منتقل می‌شود. زگیل‌های تناسلی به‌شدت مسری هستند و فقط در یک رابطه زناشویی، احتمال انتقال بیماری از همسر مبتلا، حدود 60 درصد است. یعنی اگر هر قسمتی از پوست و مخاط (مثل مخاط دهان) با ناحیه تناسلی فرد آلوده به «ویروس پاپیلوم انسانی» تماس پیدا کند، امكان ابتلا به آن بسیار زیاد خواهد بود.

ویروس پاپیلوم انسانی بیش از 100 نوع مختلف دارد. نوع 6 و 11 آن، علت ابتلا به 90 درصد موارد زگیل‌های تناسلی است. البته در تمام افراد آلوده به «ویروس پاپیلوم انسانی» باوجود آلوده‌بودن ناحیه تناسلی به ویروس، ضایعات زگیلی دیده نمی‌شود و آلودگی آنها مخفی است. درحقیقت 5-1 درصد افرادی که مبتلا به زگیل تناسلی هستند، با اینكه زگیل‌هایشان قابل‌ مشاهده نیست اما ناقل عفونت هستند.

سایر انواع «ویروس پاپیلوم انسانی» می‌توانند باعث ایجاد سرطان گردن رحم در زنان شوند. سردسته آنها ویروس پاپیلوم انسانی نوع 16 است که از نوع بسیار پرخطر است. باید توجه داشت زگیل معمولی پوست با زگیل‌های ناحیه تناسلی تفاوت دارد و علت آن نوع دیگری از ویروس پاپیلوم انسانی است. بعضی از انواع ویروس پاپیلوم انسانی در ایجاد سرطان‌های فرج، سرطان مقعد و سرطان آلت تناسلی دخیل هستند.

عوامل خطرسازی كه احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد، چیست؟
داشتن رابطه جنسی با افراد متعدد، ابتلا به یک بیماری مقاربتی دیگر مثل سوزاک،‌ رابطه جنسی با فردی که از سابقه وی اطلاع درستی ندارید، شروع برقراری روابط جنسی از سنین پایین.

نشانه‌های ابتلا به زگیل‌های تناسلی چیست؟
علایم آن معمولا به صورت تجمع خوشه‌ای زگیل‌هاست. این تجمع خوشه‌ای، از چند عدد تا گرفتاری وسیع تمام ناحیه تناسلی و مقعد متفاوت است. در زنان علاوه بر قسمت خارجی دستگاه تناسلی، زگیل‌ها داخل و خارج واژن، گردن‌رحم و اطراف مقعد نیز دیده می‌شوند. در صورتی كه در خانمی زگیل قابل مشاهده در قسمت خارجی دستگاه تناسلی وجود داشته باشد، باید از نظر وجود ضایعات زگیلی داخل واژن، گردن رحم و سایر نقاط مجاور دستگاه تناسلی بررسی شود.

بسیاری از زگیل‌های داخل واژن بدون علامت هستند و گاهی تنها علامت آن خونریزی به دنبال رابطه زناشویی است. زگیل‌ها به‌خودی خود، علایمی ندارند ولی به دلیل موقعیت خاص، باعث ایجاد خارش و سوزش می‌شوند. وجود آنها در محل خروج ادرار ممکن است باعث مسدودشدن راه خروج ادرار و بیمار به احتباس ادراری مبتلا شود. ضربه به این ناحیه باعث خونریزی می‌شود.

میزان شیوع زگیل تناسلی در زنان بیشتر است یا مردان؟
میزان شیوع زگیل‌های تناسلی در زنان به همان اندازه مردان است، ولی علایم در زنان کمتر است. در مردان معمولا زگیل‌ها در نوک آلت تناسلی دیده می‌شوند ولی در تنه آلت تناسلی، روی کیسه بیضه و اطراف و داخل مقعد هم می‌توان آنها را یافت.

اندازه و شكل زگیل‌ به چه صورت است؟
اندازه زگیل‌ها، از یک میلی‌متر تا یک سانتی‌متر متفاوت است. گاهی چند زگیل به هم می‌پیوندند و ظاهری شبیه گل‌کلم پیدا می‌کنند. اگر ترشحات ناحیه تناسلی فردی که به ویروس پاپیلوم انسانی آلوده است به هر طریق با دهان تماس داشته باشد، زگیل‌ها داخل دهان و حلق نیز ایجاد می‌شوند.

چگونگی ابتلا به زگیل دهان و حلق را توضیح دهید؟
ویروس عامل زگیل تناسلی از طریق خراش ایجادشده در سطوح مخاطی و پوست (که گاهی حین رابطه زناشویی اتفاق می‌افتد) می‌تواند وارد سلول‌های بدن شود. این ویروس پس از ورود ممکن است ماه‌ها و سال‌ها داخل سلول باقی بماند و سلول‌های بدن را عفونی نگه‌دارد. برقراری رابطه زناشویی با فردی که ظاهرا فاقد زگیل قابل‌ مشاهده است، باعث انتقال عفونت و ایجاد زگیل‌های تناسلی می‌شود. در حدود دوسوم افرادی که همسرشان به ویروس پاپیلوم انسانی آلوده بوده است،‌ ظرف 3 ماه زگیل‌های تناسلی پدیدار خواهد شد.

فردی كه مبتلا به زگیل ناحیه تناسلی است؛ باید چه اقدام‌هایی انجام دهد؟
حتما باید به یک پزشک متخصص مراجعه کند. گاهی این زگیل‌ها دچار خونریزی می‌شوند و ممکن است شدت خون‌ریزی شدید باشد. در چنین مواردی باید با یک پارچه تمیز، روی آن فشار وارد كرد و به سرعت به اولین مرکز پزشکی مراجعه كرد. زگیل‌های تناسلی ممکن است باعث احتباس ادراری شوند، که در این صورت لازم است به یک مرکز پزشکی مراجعه شود.

این بیماری چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص زگیل‌های ناحیه تناسلی بر اساس سابقه و ظاهر ضایعات آسان است. گاهی ضایعات خیلی كوچك هستند و قابل مشاهده نیستند یا ظاهری گول‌زننده دارند و شبیه سایر بیماری‌های پوستی به نظر می‌رسند. در این صورت باید ضایعات را قابل مشاهده كرد. برای این كار پزشك محل موردنظر را با اسیداستیک 5 درصد آغشته و مدت 10-5 دقیقه صبر می‌كند. اگر ضایعه سفید شود، دلیل بر وجود زگیل تناسلی است. این اقدام تشخیصی در زنان توصیه نمی‌شود.

زگیل‌های گردن رحم در بسیاری از موارد آنقدر كوچك هستند که برای دیدن آنها به دستگاه بزرگنمایی نیاز است. اگر ضایعه ظاهر نامتقارن داشته باشد یا بلافاصله پس از درمان عود کند، به نمونه‌برداری نیاز دارد. برای تایید تشخیص از روش‌های آزمایشگاهی باید استفاده کرد.

برای درمان ضایعات چه اقدام‌هایی انجام می‌شود؟
در پزشکی برای درمان بیماری‌ها 2 اصطلاح به کار می‌بریم؛ درمان و شفا. درمان عبارت است از برطرف‌کردن علایم و نشانه‌های بیماری، به صورتی كه بیمار احساس می‌کند حالت طبیعی همیشگی را به دست آورده است. شفا، در حقیقت ریشه‌کن‌کردن بیماری است تا هیچ‌گونه آثاری از آن در بدن بیمار باقی نماند و از نظر پزشکی بدن به حالت قبل از بیماری برگردد.

مثلا اگر فردی به تب حصبه (تب تیفوئید) مبتلا باشد، می‌توان وی را با تجویز درمان‌هایی شفا بخشید ولی اگر مبتلا به زونا شود، فقط می‌توان علایم بیماری را که عبارت است از تاول‌های دردناک درمان کرد و ویروس زونا در بدن باقی می‌ماند. برای بیماری زونا شفا وجود ندارد. این مساله در مورد زگیل‌های تناسلی نیز صدق می‌کند. فقط می‌توان ضایعات زگیل‌مانند را تا حد زیادی از بین برد اما ویروس در بدن باقی می‌ماند. درمان ضایعات زگیلی قابل مشاهده از آلودگی فرد نیز می‌کاهد ولی آن را کاملا از بین نمی‌برد. گاهی زگیل‌های تناسلی در 20-10 درصد موارد، 4-3 ماه بدون درمان ناپدید می‌شوند.

برای درمان زگیل راه‌های درمانی مختلفی مانند تجویز داروهای موضعی، لیزر، سوزاندن با حرارت، منجمدكردن و.. وجود دارد. میزان موثربودن و عوارض هر یک از این روش‌های درمانی متفاوت است. هیچ درمانی وجود ندارد که بتواند صددرصد، ضایعات زگیلی را از بین ببرد و از عود آنها جلوگیری كند. هر بیماری از یک روش درمانی خاص سود می‌برد. فراموش نكنید كه تمام انواع درمان‌های موضعی زگیل‌های تناسلی می‌توانند به ایجاد بافت سفت ناشی از ترمیم منجر شوند و در محل زگیل‌ها، پوست، رنگدانه‌های خود را از دست می‌دهد و سفید می‌شود.

درصورت ابتلا به زگیل ناحیه تناسلی آیا نیاز به مراقبت‌های خاصی است؟
1. باید مراقب باشید که به نواحی دارای زگیل، ضربه وارد نشود چون ممکن است باعث خونریزی شود.
2. مراقب باشید که بیماری را به دیگران منتقل نکنید.
3. چون زگیل‌ها به خودی خود عفونی هستند، از دست‌زدن به آنها خودداری کنید.
4. هرگز زگیل را نكنید و نکشید یا آن را نچلانید.
5. برای زنانی كه زگیل‌های تناسلی دارند، باید حتما تست پاپ‌اسمیر انجام شود و از نظر وجود ویروس پاپیلوم انسانی در گردن‌رحم بررسی شوند.
6. دوره درمان تجویزشده پزشک را کامل کنید.
7. اگر ضایعه با اولین درمان برطرف نشود به بررسی و توجه بیشتری نیاز دارید.
8. استفاده از کاندوم در رابطه زناشویی، انتقال بیماری را تا حد زیادی کاهش می‌دهد، اما به صفر نمی‌رساند.
9. هر فرد مبتلا به زگیل‌های تناسلی، باید تا کامل‌شدن دوره درمان از برقراری رابطه خودداری كند.

برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری باید به چه نكته‌هایی توجه داشت؟
بهترین و موثرترین راه پیشگیری، اجتناب از آلودگی است. سازمان غذا و داروی آمریكا یک واکسن مؤثر برای پیشگیری از عفونت با ویروس پاپیلوم انسانی نوع 6، 11، 16 و 18 به نام «گارداسیل» را در سال 2006 هم برای زن و هم برای مرد تایید كرد که در دنیا زنان از این واکسن به صورت وسیع استفاده می‌کنند. در زنانی كه قبلا آلوده به ویروس پاپیلوم انسانی نشده‌اند، تجویز واکسن تقریبا صددرصد از آلوده شدن به ویروس پاپیلوم انسانی نوع 6، 11، 16 و 18 پیشگیری می‌کند.

تزریق واكسن در زنانی كه قبلا مبتلا به ویروس پاپیلوم انسانی بوده‌اند، کمتر موثر است و از ابتلای آنها به تمام انواع ویروس پاپیلوم انسانی جلوگیری نمی‌کند. این واکسن برای مردان و زنان 26-9 ساله مورد تایید قرار گرفته است. واکسن دیگر به نام Cervarix «سرواریكس» وجود دارد که از ابتلا به ویروس پاپیلوم انسانی نوع 16 و 18 پیشگیری می‌کند و سازمان غذا و داروی آمریكا آن را تایید كرده است.

توجه داشته باشید كه واکسن، فقط از ابتلا به عفونت پیشگیری می‌كند و راهی برای درمان نیست. درواقع برای فردی كه به ویروس آلوده است، واکسن، كمك‌كننده نخواهد بود زیرا شفا، برای آلودگی با ویروس پاپیلوم انسانی وجود ندارد. هیچ درمانی صددرصد موثر نیست بنابراین باید حداکثر از آلودگی به این ویروس که عامل زگیل‌های تناسلی و بعضی سرطان‌هاست، جلوگیری شود.