به گزارش شبنم ها، به نقل از پایگاه خبری تحلیلی طنین یاس آذربیجان شرقی - محرم محمدیان - - به واقع انقلاب اسلامی ایران که در سال 1357 به پیروزی رسید، جنبشی بود که در پانزده خرداد 1342 آغاز شد. زن مسلمان ایرانی نیز در این سال‌های آتش زیر خاکستر، همگام با مردان در جهاد و مبارزه با طاغوت بود و هر چه به سال 1357 نزدیک می شد بر تعداد و بر شدت فعالیت این زنان افزوده می‌شد.
حضرت امام خمینی رحمه الله، بزرگ مصلح قرن در جای جای کلام خویش زنان را پیشگامان انقلاب معرفی میکند:
زنانی که خود در تظاهرات در صف مقدم حاضر بودند;
زنانی که با حرکتخود، مردان را برای حضور و مبارزه تشجیع کردند;
زنانی که فرزندان خود را برای شهادت تربیت کردند;
زنای که با پاسداری از خون شهدا، انقلاب را تداوم بخشیدند...
امام رحمه الله میفرمایند: «ما نهضت خودمان را مدیون زنها میدانیم.» و همین نکته برای بیان نقش زنان در پیروزی انقلاب اسلامی از هر کلامی رساتر است .
رویکرد امام خمینی به مقوله زن دارای دو بعد است. ایشان در یک بعد تبیینی و تفسیری به فروافکنی دیدگاه‌های نادرست سبتبه زن پرداخته و جایگاه زن را در تفکر اصلاحی خویش معین ساخته و در بعد دوم ساختار اجرایی و تربیتی و تهذیبی مناسب با شخصیت زن را ارایه کردند.
حضرت امام در مبحث کلامی زن را همچون مرد در پیشگاه خلقت دانستهاند. از نظر ایشان زن و مرد هر دو انسان هستند و هر دو توان رسیدن به بالاترین مراحل رشد و کمال را دارند، و در عالیترین مراحل کمال زن الگو و اسوه شده و مردان نیز باید به وی اقتدا کنند:
«الگو حضرت زهراعلیها السلام است.»
تعبیرات امام از مقام و منزلتحضرت فاطمه زهراعلیها السلام و معرفی ایشان به عنوان یکی از نمونههای انسان کامل و نیز برگزیدن روز میلاد آن حضرت به عنوان «روز زن» برای معرفی الگوی برگزیده زن در اسلام ریشه در این تفکر دارد و این در حالی است که پیش از انقلاب روز 17دی، روز کشف حجاب، «روز زن» بود.
از دیگر مبانی اندیشه اصلاحی امام بازخوانی منزلت اجتماعی زن از منظر دین بود. اصل اساسی مورد نظر ایشان در مورد حضور زن در صحنههای سیاسی، مبارزاتی و... ممانعت از «شیء وارگی» زن است و مطابق همین اصل است که برخوردهای متفاوت و گاه متضاد امام قابل توجیه می شود.
در سال‌های آغازین دهه چهل و در ابتدای نهضت مخالفت صریح حضرت امام با حق رای زنان (اشاره به لایحه دولت اسدالله علم مبنی بر شرکتبانوان در انتخابات) و نیز مخالف ایشان با تساوی حقوق زنان و سربازی بردن دختران برخاسته از همین اصل است، چنان که ایشان خود میگویند: «مگر با چهار تا زن فرستادن به مجلس ترقی حاصل می‌شود؟ مگر مردها که تا حالا بودند ترقی برای شما درست کردند تا زنهایتان ترقی درست کنند؟... ما با ترقی زنان مخالف نیستیم، با این فحشا مخالفیم با این کارهای غلط مخالفیم.»
اما پس از پیروزی انقلاب و تغییر شرایط اجتماعی از آنجا که حضرت امام زمینه را برای رشد و حضور سازنده آنها آماده میبینند خواستار حضور فعال زنان در صحنههای مختلف می شوند:
«شما هم (زنان) باید رای بدهید. شما هم با سایرین فرقی ندارید، بلکه شما مقدمید بر مردها.»
* زنان پیش از انقلاب
در زمان پهلوي مسیری را که براي توسعه و نوسازي ايران پذيرفته بودند، الگوي ناقصي از غرب بود كه تنها در ظواهر تمدن غرب متوقف مي ماند. بالطبع زنان نيز در اين دوره، بخشي از اين الگو محسوب مي شدند. به همين سبب در دوران پهلوي الگويي از زن معرفي مي گرديد كه نه كاملاً الهام گرفته از غرب بود و نه نسبتي با جامعه و زنان ايراني داشت.
* تغییر دیدگاه
تأسیس جمهوری اسلامی ایران نشان‌گر حضور مردم و نقش برجسته آنان در حکومت بود و اسلامیّت آن سمبل وفاداری حکومت و نظام جدید به دین اسلام بود. جمهوری اسلامی ایران، نظام سیاسی جدیدی را به جهان عرضه کرد که در همه‌پرسی سال 1358 به تصویب 3/98 درصد مردم ایران رسید.
* با پیروزی انقلاب اسلامی امکان مشارکت زنان در سیاست به شکلی گسترده امکان‌پذیر شد.
در این دیدگاه، رهبر بزرگ انقلاب اسلامی ایران، نقشی کلیدی و اساسی بر عهده داشت. تأکیدات و توصیه‌های مکرر ایشان پیش از انقلاب اسلامی مبنی بر حضور زنان در تظاهرات‌ها و همچنین تأکیدات ایشان بر شرکت زنان در رأی‌گیری‌ها و انتخابات پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نشان‌دهنده‌ی اعتقاد واقعی ایشان به حقوق سیاسی زنان بود. در واقع برای تحقق واقعی نظام جمهوری و در عین حال اسلامی، حضور گسترده‌ی زنان گریزناپذیر بود و تحقق این امر نشان‌گر دیدگاه حقیقی نظام جمهوری اسلامی درباره مشارکت سیاسی زنان می باشد.
زنان در عين حضور در اجتماع، موظف به رعايت حريم هاي خاص به ويژه در ارتباط با مردان هستند. مهمترين وجه بارز آن هم رعايت حجاب و پوشش اسلامي می باشند. يعني از سويي، مشاركت و حضوري فعال در جامعه دارند و از سوي ديگر، حريم شرع را رعايت می نمايند.
*نقش زنان پس ازشکل گیری انقلاب اسلامی
انقلاب اسلامی با بهره‌گیری از تعالیم نورانی اسلام، جایگاه و نقشی والا و مهم برای زنان در نظر گرفت است. در جمهوری اسلامی ایران زنان از یک طرف توانمندی‌های خودشان را در عرصه‌های مختلف اجتماع به اثبات می‌رسانند و از طرف دیگر از فضای خانه و تربیت فرزند و نقش‌های همسری و مادری خود نیز فاصله نمی‌گیرند. این عملکرد نتیجه احترام به آموزه‌های اسلام در مورد اهمیت دادن به خانواده و نقش محوری زن در آن است.
مسأله زنان در جامعه در دو عرصه خانواده و جامعه تبیین می‌شود . این نگاه به مسائل زنان که نشات گرفته از دین مبین اسلام است، سبب ارتقاء توانمندی‌های بانوان و پیشرفت جامعه شده است. اسلام برای زنان جایگاهی انسانی قائل است. از این منظر زن دارای کرامت است و به عنوان سنگ بنای خانواده و جامعه محسوب می‌شود. بر اساس این نگرش حضور زنان در عرصه‌های مختلف فعالیت‌های اجتماعی مانع از تشکیل خانواده و استحکام بخشیدن به آن نمی‌شود.
شایان ذکر است که خانواده اولین نهاد اجتماعی است که نقش مهمی در سلامت جامعه دارد. مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله‌خامنه‌ای خانواده را سلول اصلی جامعه می‌داند که اگر این سلول سالم باشد بقیه جامعه نیز سالم خواهد بود. ایشان پیشرفت جامعه‌ی اسلامی را بدون بهره‌مندی کشور از نهاد خانواده سالم، سرزنده و با نشاط، امکان‌پذیر نمی‌دانند. بدیهی است، مشکل امروز جامعه غرب نوع نگرش مسئولین به خانواده است که آن را به عنوان نهاد اصلی و مهم تلقی نمی‌کنند و زن را بصورت فردی جدا از خانواده می‌بیند. در جمهوری اسلامی ایران زن به عنوان محور آرامش خانواده مطرح است. در نگاه رهبر معظم انقلاب، اگر نقش آرامش دهنده زن و نقش امنیت بخش مرد با یکدیگر هماهنگ باشد، محبت و علاقه بین آنها ایجاد خواهد شد. نتیجه این هماهنگی و همیاری آنست که مشکلات بیرون از خانه برای زن قابل تحمل خواهد شد و زن در عرصه اجتماع می‌تواند نقش فعال و اثرگذار داشته باشد.
اما اشتغال و فعالیت‌های اجتماعی و بیرون از خانه زنان نیز بعد دیگری از زندگی آنان است. از نظر اسلام زنان می‌توانند در عرصه‌های مختلف علمی، تحقیقاتی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی فعالیت کنند. دین اسلام در چهارده قرن پیش اینگونه فعالیت‌های بانوان را به رسمیت شناخته است، در حالی که حق مشارکت سیاسی در غرب در اواخر قرن بیستم و شروع قرن بیست و یکم مطرح شد.
*مشاركت اقتصادي بانوان
یکی از مباحث اساسی در زمینه ی توسعه، میزان بهره گیری درست و منطقی از توانایی ها و استعدادهای نیروی انسانی هر جامعه است. بر این پایه شغل یا اشتغال یکی از موضوعات مورد توجه علوم اجتماعی است که مباحث زیادی را به خود اختصاص داده است.
نقش اشتغال در پویایی زندگی انسان انکار ناپذیر است و می توان آن را کانون ارتباطات انسانی و اجتماعی تلقی نمود. در جهت این پویایی بی تردید زنان تاثیر مستقیمی در توسعه ی جامعه دارند.
دوره پهلوی
در دوره پهلوی ميزان مشاركت اقتصادي زنان پايين بود. به عبارتی دیگرزنان نتوانستند در مشاغل عمومي جامعه حضور يابند. هرچند كه بي سوادي عمومي زنان مانعي بزرگ در راه حضور آنان محسوب مي‌شده است، با اين حال حضور زنان باسواد و تحصيلكرده در مشاغل دولتي و عمومي قابل ملاحظه نبود.
براساس آمارهاي موجود، ميزان رشد فعاليت اقتصادي مردان طي سال‌هاي 1355 تا 1384 برابر 16/6 درصد و ميزان رشد فعاليت زنان در اين دوره برابر 62/44 درصد بوده است.
* اشتغال زنان ايران پس از انقلاب اسلامی
جمهوري اسلامي ايران با در نظر گرفتن اهداف والاي اسلامي توجه ويژه‌اي به توانمندسازي زنان براي حضوري مؤثر و مفيد در جامعه مبذول داشته است. زنان با تجهيز به ابزار علم و دانش بخصوص پس از انقلاب اسلامي نقش قابل توجهي را در عرصه‌هاي اقتصادي جامعه ايفا نموده‌اند. اهتمام جمهوري اسلامي ايران به امر حفظ كيان خانواده به عنوان اصلي‌ترين ابزار جهت برقراري امنيت و اعتدال اجتماعي و روحية پرتلاش و ايثارگر بانوان اين سرزمين براي حضوري مؤثر و مفيد در نقشهاي مادري و همسري و در ساحت خانواده، از جمله عواملي است كه همواره در كنار اشتغال زنان مطمع نظر سياستگذاران امر قرار گرفته است.
پس از انقلاب اسلامی زنان در ایران با سرعت بیشتری به بازار کار و اشتغال با انگیزه های متفاوت روی آوردند. فرهنگ غربی حاکم در رژیم شاه هدفی متفاوت از حضور اجتماعی زن و رویکردی کاملاً غربی داشت اما پس از انقلاب زمینه رشد و بهره برداری زنان از آموزش علمی و آکادمیک روز به روز فزونی گرفت. ارائه خدمت به جامعه اسلامی و رفع نیازهای ضروری زنان در عرصه آموزش، بهداشت و ... یکی از مهمترین انگیزه های زنان متدین و مسلمان جهت حضور در مشاغل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در جامعه می باشد. کسب اعتماد به نفس و شکوفایی استعدادها، کمک به پیشرفت و توسعه و تعالی کشور، ایفای نقش در سرنوشت کشور همه و همه از جمله دلایل قابل قبول ورود زنان به بازار کار و اشتغال حرفه ای در جامعه کنونی است.
مقام معظم رهبري در رابطه با چگونگي نقش اقتصادي بانوي مسلمان ايراني، بيان مي‌دارد:
يك كشور نمي‌تواند از نيروي كار زنان در عرصه‌هاي مختلف بي‌نياز باشد. امّا اين كار بايد با كرامت و با ارزش معنوي و انساني زن منافات نداشته باشد،بايد زن را تذليل نكنند.
ويژگي هايي كه قانون اساسي براي مشاغل زنان بر مي شمارد، تفاوتي با ويژگي هايي كه براي مردان مدّنظر قرار مي گيرد، ندارد. اين ويژگي ها عبارتند از:
ـ زمينه هاي مساعد براي رشد شخصيت زن و احياي حقوق مادي و معنوي او را فراهم آورد.
ـ زمينه هاي لازم براي گذران مناسب دوره بارداري و سپس ايفاي نقش مادري را پديد آورد.
همچنین قانون اساسي در زمينه حقوق اجتماعي و در الگويي كه براي مشاغل زنان ارائه مي كند:
ـ تشابه حقوقي ميان زن و مرد را نفي مي كند.
ـ تبعيض حقوقي ميان زن و مرد را نفي مي نمايد.
ـ تفاوت حقوقي ميان زن و مرد را مي پذيرد.
ـ تعيين مصاديق تفاوت برابر با موازين اسلامي را بر عهده قانون عادي مي گذارد.
تحلیل و بررسی بیشتر آمار منتشر شده در زمینه اشتغال زنان در بخش‌های مختلف اعم از صنعتی، مدیریتی، خدماتی و... زوایای جالبی حضور زنان در زمینه اشتغال نشان می‌دهد و حاکی از این بوده که سهم زنان در اشتغال با فراز و نشیب‌های بسیاری مواجه بوده است.
*گسترش کار آفرینی زنان
تمایل زنان و دختران به تحصیلات دانشگاهی در سال های اخیر افزایش یافته و بیش از 65 درصد ورود به دانشگاه ها را دختران به خود اختصاص داده اند. ضروری به نظر می رسد که توسعه کار آفرینی در شرایط امروز به عنوان یکی از بهترین راه های ایجاد اشتغال باشد.
به منظور استفاده بهینه از توانای یهای زنان و دستیابی به توسعه اقتصادی، سیاست های حمایتی مناسب در تقویت ویژگی های کار آفرینانه و بقای روحیه کارآفرینی در میان زنان نقش مهمی ایفا می کند.
وضعیت کارآفرینی زنان
وزارتخانه ها و نهادهای دولتی،از خود اشتغالی حمایت می کنند.این حمایت ها به صورت عمومی است و زنان نیز همچون مردان در حد امکان از آن بهره مند می شوند.
*نقش معنادار زنان درعرصه های گوناگون
در شرايط نبود و ضعف نهادهاي مدني و زندگي مدرن در درون بافت‌هاي سنتي جامعه ايران و ضرورت دنبال کردن مطالبات مردم، راه براي سينما گشوده شد. سينما توانست خود را در درون جامعه‌اي سنتي جاي دهد و با وجود کنترل مداوم، سخنگوي توده‌هاي خاموش باشد. جنبش زنان نيز از آن بسيار سود برد. آنچه پس از انقلاب توجه بسياري را برانگيخت اين بود که اين هنر يا رسانه توانست به گونه‌اي گسترده در خدمت زنان و خواسته‌هاي آنان قرار گيرد. نقش معنادار زنان در پشت و جلوي صحنه سينما يک پيروزي غير منتظره براي زنان بود. به عبارتي زنان به گونه‌اي غير منتظره‌اي توانستند از نوعي سينماي سنتي در راستاي نوسازي بهره ببرند .
با حضور گسترده زنان در جريان انقلاب اسلامي، نقش زنان درعرصه‌هاي عمومي نيز تحول يافت. انقلاب فضاي اجتماعي ويژه‌اي به وجود آورد. زنان دوشادوش مردان در عرصه‌هاي مختلف انقلاب حضور يافتند و آن را همه‌گير کردند.
و...
با بررسی اجمالی ،نقش زنان در پيروزي و به ثمر رسيدن انقلاب اسلامي، نقش زنان در توسعه سیاسی، نقش زنان در اقتصاد خانواده و جامعه، اهمیت نقش زنان در اقتصاد، نقش زنان در تحقق توسعه پایدار، نقش زنان در پشت جبهه‌ها، نقش زنان در مدیریت شهری، نقش زنان در تربیت نسل انقلابی، نقش زنان در توسعة جامعه، نقش زنان در جنبش اعتراضی ایران،و...... می توان به خوبی به نقش هدایتگری وبی بدیل بانوان دربسیاری ازمواردوموضوعات مختلف ،وهمچنین توانمندی این قشرپرتلاش درقبال مسئولیتهای گوناگون فرهنگی ،اجتماعی ،سیاسی ،کا رآفرینی ،و.... ازقبیل مادربودن ،معلمی واستادی ،ریاست ومدیریت ،نمایندگی ،و...به راحتی پی برد.
پس لازم وضروری است با نگاهی عالمانه وآگاهانه ومنطقی ،وبه دور از هرچیزدیگری ،نبایدازکنار این توانایی ها ومدیریتهای زنان کنونی جامعه هم به راحتی گذرکرد.
انتهای پیام/ غ